شهرها به عنوان عالی‌ترین نماد تمدن بشری دربرگیرنده منظر فرهنگی به مثابه حاصل کار مشترک انسان و طبیعت بوده و مبین رابطه انسان با محیط زیست و تاریخ خود هستند. منظر میراثی شهرها بیان‌گر شیوۀ زندگی‌ تاریخی، مذهبی، معنوی و هنری ساکنان آن است و شرح‌ حال فعالیت‌ها و رویکردهای گذشتگان در حوزه‌های مذهب، هنر، معماری و محیط زیست به شمار می‌آید. فضاهایی مانند موزه‌ها، آثار مصنوع و انسان‌ساخت، اماکن تاریخی، مراکز فرهنگی، فضاهای سبز، مراکز خرید، مکان‌های تفریحی و ورزشی، منابع لازم برای توسعه گردشگری شهری هستند که هم‌پوشانی‌ زیادی با منظر فرهنگی ـ میراثی، طبیعی و مصنوع شهر دارند. تهران با اهمیت تاریخی خاص خود، به عنوان کلان‌شهری مهم از منظر فرهنگی ـ میراثی ویژه‌ای برخوردار است که می‌تواند به عنوان ظرفیت‌های گردشگری شهری مورد توجه قرار گیرد. بسیاری از عناصر منظر میراثی تهران در روند توسعۀ شهر و نوسازی کالبدی آن، مورد تخریب واقع شده‌اند که ادامۀ این روند به تضعیف ظرفیت‌های گردشگری فرهنگی ـ میراثی تهران می‌انجامد.به نظر می‌رسد به دلیل روند نوسازی و سرعت توسعه شهر این ظرفیت مهم نادیده گرفته و عمدتاً مورد بی‌توجهی واقع شده است که تداوم این امر اسباب تضعیف گردشگری شهری تهران را فراهم خواهد ساخت. این نوشتار به تبیین اهمیت عناصر منظر فرهنگی ـ میراثی در رونق و پایداری گردشگری شهری تهران می‌پردازد.